Wnikliwa obserwacja wytworów plastycznych i samego procesu tworzenia jest bardzo ważna w przypadku dzieci niepełnosprawnych i z różnymi deficytami rozwojowymi... Z tych prac możemy wyczytać jaki jest stan emocjonalny ,poziom rozwoju intelektualnego, jak dziecko spostrzega świat, co jest dla niego istotne, co cieszy a co niepokoi. Niektóre elementy charakterystyczne dla rysunków dziecięcych wskazują na stan emocjonalny autorów prac:

1. Kolory preferowane przez dziecko

a) szary, monochromatyczne szarości - lęk, niepokój, niepewność
b) czarny poczucie zagrożenia, tłumiona agresja
c) jasne, czyste barwy - pogoda, poczucie bezpieczeństwa

2. Sposób rysowania - cechy graficzne silne, mocne linie - ekstrawertyzm ,pewność siebie słabe, drżące linie - introwertyzm, poczucie niepewności zarysowywanie wcześniej stworzonego rysunku- poczucie niskiej wartości, brak pewności siebie, tendencje depresyjne,
3. Usytuowanie elementu najistotniejszego w wykonywanej pracy, centralnie - spokój wewnętrzny, poczucie bezpieczeństwa górne, powyżej środka - tendencje ucieczkowe, izolacyjne, dolne , poniżej środka - tendencje depresyjne, poczucie zagrożenia ( cechy dotyczą przede wszystkim rysunku postaci ludzkiej)
4. Powtarzające się znaki emocjonalne, ziemia, silnie zaznaczone podłoże- potrzeba oparcia, poczucie samotności, zagrożenia, dom, nieproporcjonalnie duży- konflikt rodzinny, brak poczucia bezpieczeństwa w domu rodzinnym. wiatr - niepokój, potrzeba stałości otoczenia powracające elementy, często geometryczne - stany lękowe
5. Postać ludzka bardzo mała - introwertyzm, nieprzystosowanie społeczne, bardzo duża - ekspansywność, nadmierna aspiracja bliskie osoby (rodzina) stojące daleko od siebie, niedotykające się - konflikt rodzinny, osłabienie więzi rodzinnych,
Wymienione elementy rysunków dzieci mogą poinformować nauczyciela o stanie emocjonalnym dziecka lub jego rozwoju społecznym. W sytuacji niepokojącej nauczyciel powinien konsultować się z pedagogiem lub psychologiem.

Opracowała: Małgorzata Jarczyk